Stacja Obrączkowania Ptaków Rakutowskie

środa, 23 września 2020

Pentada 53 (18-22 września)

Rudy jegomość zaczął wędrować przez nasze Bagno, o czym świadczą wyniki 53 pentady. Było 266 zaobrączkowanych, na czele:

1. Rudzik 56
2. Kapturka 37
3. Dymówka 32
4. Wąsatka 27
5. Pierwiosnek 22.

Total po tym okresie to 2970 ptaków. Ptaków z aż 74 gatunków, a do końca odłowów jeszcze osiem pentad! Listę uzupełniły sporadycznie łapane świergotek drzewny i szczygieł oraz spodziewane z nadejściem jesieni sosnówka i raniuszek. Nad obozem słychać też świergotki rdzawogardłe, odezwał się dziś pierwszy jer.

Bardzo prosimy o zgłoszenia na październik! Bez Waszej pomocy nie uda się doprowadzić sezonu do końca... i przekonać się, czy może zabraknąć miejsca na gatunki na karcie CF (80 miejsc😉).

Na zachętę kilka świeżych zdjęć. Autor: Tomasz Wałachowski


Pospolity, rzec by można trywialny, jednak pełen gracji świergotek drzewny Anthus trivialis

Kszyk Gallinago gallinago

Poranna mgiełka

Wieczorna mgiełka

niedziela, 20 września 2020

Strategie migracji i otłuszczania się wschodnioeuropejskich trzciniaków - publikacja

Praca o strategii wędrówki i otłuszczania się młodych trzciniaków lecących wschodnim szlakiem migracyjnym ukazała się właśnie w European Zoological Journal. Nasza stacja dostarczyła ważnej części danych do analizy jako jeden z trzech punktów obrączkowania na tym szlaku. Zainteresowani tematem mogą ją w całości przeczytać pod linkiem TUTAJ, a poniżej jej krótkie streszczenie po polsku.

Trzciniak Acrocephalus arundinaceus jest pospolitym migrantem na obszarze Palearktyki Zachodniej. Jednakże jego strategia wędrówki, a zwłaszcza czasowo-przestrzenny rozkład akumulacji i zużycia rezerw energetycznych, jest słabo zbadany. Wykorzystując dane obrączkowania zebrane na odległych od siebie punktach zatrzymywania się ptaków, rozlokowanych od Europy Środkowej po Azję Mniejszą, przeanalizowano ten rozkład u młodocianych trzciniaków wędrujących jesienią wschodnioeuropejskim szlakiem migracyjnym. Przebadano kondycję, czas odpoczynku w czasie wędrówki i spodziewany zasięg lotu, biorąc pod uwagę dwie wielkie bariery ekologiczne - Morze Śródziemne i Saharę - które gatunek ten musi pokonać, lecąc na południe. W Europie Środkowej i Południowo-Wschodniej sezonowe trendy kondycji ptaków były zbliżone i nieliniowe, z niskimi wartościami w sierpniu (podczas intensywnej migracji Acrocephalidae), a nas tępnie ze znaczącym wzrostem we wrześniu aż do końca tego miesiąca. Szacowane zasięgi lotu wykazały, że osobniki wędrujące przez Środkową i Południowo-Wschodnią Europę na ogół muszą się zatrzymać na północnym wybrzeżu Morza Śródziemnego. Z kolei ptaki z Azji Mniejszej mogą dotrzeć na północny skraj zimowisk w Sahelu nieprzerwanym lotem. Wydaje się zatem, że trzciniaki zmieniają strategię wędrówki na bieżąco: najpierw migrują krótkimi odcinkami z niewielkim zapasem energii poprzez kontynentalną Europę, a potem, intensywnie żerując i otłuszczając się przed Morzem Śródziemnym, docierają do Afryki Subsaharyjskiej jednym długim lotem. Dane z obrączkowania na kilku punktach przystankowych tego daleko wędrującego gatunku ukazują złożony sposób, w jaki gromadzi i wykorzystuje on zasoby energii na trasie przelotu.

Pentada 52 (13-17 września)

Z obozu nadeszły wieści o schwytaniu drugiej w tym roku wodniczki!

Wodniczka wieczorową porą. Fot. Basia Skrzypkowska

Był to mocny akcent kończący pentadę nr 52, w której zaobrączkowano ogółem 176 ptaków:

1. Kapturka 36

2. Wąsatka 28

3. Trzcinniczek 23

4. Potrzos i pierwiosnek po 12

5. Rudzik i trzciniak po 10.

Do czołówki niespodziewanie wrócił jeszcze trzciniak, może z okazji wydania pracy na jego temat - o czym w osobnym poście😉 Skład coraz bardziej jesienny, pojawił się już pierwszy mysikrólik, zaczyna też migrować strzyżyk. Z ptasich perełek wpadły kolejne dwa niesamowite zimorodki oraz drugi bączek. W sieciach kilka ciekawych kontroli z potrzosa i wąsatek.

Na niebie odnotowaliśmy między innymi: siewkę złotą, siewnicę, orliki krzykliwe, dzierlatkę i świergotka rdzawogardłego. Pojawiły się gęsi zbożowe i białoczelne z północy.

Zdjęcia od Agnieszki Bitner:

Kaptury - samce kapturki Sylvia atricapilla

Bączek w garści

Bączek udaje trzcinę po wypuszczeniu, nawet jak wokół trzciny nie ma😊

Wieczorny klucz żurawi

Lecą gęsi, alarm!

niedziela, 13 września 2020

Pentady 49-51 (29.08-12.09)

Pokrzewkami jesień się zaczyna... na Bagnie także wąsatkami, remizami. Typowo i mniej typowo wrześniowe gatunki dają o sobie znać w sieciach oraz na rakutowskim niebie. Pogoda stabilna, takoż i ptasi przelot.

Pentada 49. (29.08 - 2.09) to 194 ptaków:
1. Trzcinniczek 39
2. Kapturka 32
3. Rokitniczka 27
4. Gajówka 17
5. Muchołówka żałobna 11.

W pentadzie 50. (3-8.09) koniec dominacji Acrocephalus spp., założyliśmy 220 obrączek:
1. Kapturka 59
2. Rokitniczka 25
3. Trzcinniczek 24
4. Wąsatka 17
5. Gajówka i rudzik po 11.

Pentada 51. z 218 ptakami i kolejnym nowym liderem:
1. Wąsatka 52
2. Kapturka 41
3. Trzcinniczek 30
4. Rokitniczka 16
5. Modraszka 14.

Ogólnie mamy od początku 2528 zaobrączkowanych. Gatunków już 69, do listy doszły ostatnio: uszatka błotna (złapały się aż dwie!), srokosz i mniej liczne (niż dymówka) gatunki jaskółek: brzegówka i oknówka. Pierwsza dziesiątka totala:

1. Trzcinniczek 569
2. Rokitniczka 458
3. Kapturka 211
4. Wąsatka 149
5. Gajówka 125
6. Piecuszek 124
7. Trzciniak 121
8. Brzęczka 116
9. Łozówka 85
10. Dymówka 63.

Już można powiedzieć, że kapturka i wąsatka zanotują kolejny dobry sezon, natomiast niestety utrzymuje się trend spadkowy piecuszka i trzciniaka.

Do zeszytu obserwacji okołoobozowych trafiły m.in. takie ciekawe szponiaste: sokół wędrowny, rybołów, aż siedem żerujących na padlinie bielików, kobczyk, kania ruda i błotniak łąkowy.

Zdjęcia od Marka Biegańskiego:

Rekordowy rok na zimorodki - to już siódmy!

A wodnik piąty.

Sekretna uczta bielików

Bielik w locie

Sroka, młody bielik i kruk przy padlinie

Sokół wędrowny Falco peregrinus

Rybołów Pandion haliaetus z rybką

Samiec podróżniczka podczas obrączkowania...

... i tuż przed wypuszczeniem

Stęskniliśmy się za remizem. Mało ich w ostatnich latach, ale we wrześniu są u nas obowiązkowe!

piątek, 4 września 2020

Pentady 46-48 (14-28 sierpnia)

Minął już sierpień, a co słychać w kalendarzu przelotu nad Jeziorem Rakutowskim? Wiele nowych ptasich akcentów. Przyjrzyjmy się im po kolei.

Pentada 46 (14.08-18.08) to 208 zaobrączkowanych, na czele:

1. Trzcinniczek 58
2. Rokitniczka 46
3. Gajówka 17
4. Brzęczka 15
5. Kapturka 13 - dość wczesny pojaw w pierwszej piątce. Jesień idzie!

Osobliwością tej pentady był młody bączek przyniesiony z drapolówki. Ostatnio ten gatunek zaszczycił nas trzy lata temu. Wpadły też, jak zwykle urocze: krętogłów i zimorodek oraz kolejny lelek.

Bączek Ixobrychus minutus Fot. ERT

Krętogłów Jynx torquilla Fot. Rafał Bobrek (RBO)

Zimorodek Alcedo atthis Fot RBO

Trzciniak Acrocephalus arundinaceus w całej okazałości. Fot. Patryk Mieczkowski

Pentada nr 47 (19.08-23.08) przyniosła nam tylko 146 nowych ptaków w sieciach. Pierwsza piątka identyczna jak w poprzedniej pentadzie, jedynie liczby ptaków mniejsze. Na osłodę wpadła lekko spóźniona dziwonia, dzięciołek i dwie uszatki. Złapaliśmy też prawdziwego rekordzistę - trzcinniczka w wieku 10, który kontrolował się także i w ubiegłym roku!

Sympatyczny, choć mocno szczypiący dzióbek dziwonii Carpodacus erythrinus

Fot. Bianka Horbatowska

Samiec dzięciołka Dryobates minor, fot. Patryk Mieczkowski

Kolejna uszatka - tym razem młody samiec. Fot. Bartłomiej Kusal

W pentadzie 48. (24-28.08) 178 ptaków i już pewne zmiany na czele:

1. Trzcinniczek 35

2. Kapturka 27

3. Rokitniczka, ale i pliszka żółta - po 24

4. Gajówka 21

5. Brzęczka, dymówka i potrzos - po 6.

Hitem pentady był kobuz - nowy zaobrączkowany gatunek w historii naszego obozu! To m.in. z myślą o nim rozstawiamy co roku sieci na ptaki szponiaste. Doczekaliśmy się po wielu latach obserwacji kobuzów goniących jaskółki nad naszymi głowami:)

Kobuz Falco subbuteo fot. Bartłomiej Kusal

Zawieszone na czas wędrówki pierzenie lotek. Ten ptak dokończy wymianę piór na zimowiskach w Afryce. Fot. Łukasz Matyjasiak

Warto odnotować także pojaw w sieciach kszyka oraz największej od 2012 roku liczby pliszek żółtych.

Od początku sezonu zaobrączkowaliśmy 1896 ptaków. Jest to wyraźnie mało, do tej pory z końcem sierpnia total zawsze 2 tys. przekraczał. Na pewno złożyło się na to także to, że nie mieliśmy do czynienia z wieczornym masowym nalotem dymówek. To jednak jeszcze w dalszym ciągu możliwe. Natomiast mamy na liczniku już 65 gatunków! Oto pierwsza dziesiątka totala:

1. Trzcinniczek 476

2. Rokitniczka 390

3. Piecuszek 120

4. Trzciniak 105

5. Brzęczka 94

6. Gajówka 93

7. Łozówka 84

8. Kapturka 79

9. Wąsatka 77

10. Dymówka 46.

Jak wyglądało życie na naszym obozie pod koniec sierpnia? Najpierw słowami kierownika, Łukasza Matyjasiaka:

"Kolejna moja wizyta nad Jeziorem Rakutowskim upłynęła pod znakiem dynamicznej pogody i ciekawych ptaków. Jako że jest to bez wątpienia królestwo trzciny, dominowały ptaki trzcinowe, ale wyraźnie zaznaczał się przelot pokrzewek i muchołówek. Najciekawszym zaobrączkowanym ptakiem został pierwszy w kilkunastoletniej historii odłowów kobuz. Złapały się też zawsze fajne: lelek, uszatka, kszyk i zimorodek. Wokół obozu można było oglądać codzienne popisy rybołowów, hałaśliwe noclegowiska: żurawi, gęgaw, szpaków i pliszek i mniej hałaśliwe błotniaków stawowych i jaskółek. A nad obozem przeleciał ślepowron. Jak zwykle ciekawe spotkania z ludźmi i długie nocne rozmowy Polaków przy ognisku. Jest co wspominać:)"

A teraz w obrazach:

Bagienni ludzie. Fot RBO

Obchód trzcinowy. Fot B. Horbatowska

Zopatrywanie obozu w wodę. Fot RBO

Gotuj z R. Makłowiczem:) Fot. B. Kusal

Naprawa tronu. Fot. B. Kusal

Poświęcenie tronu. Fot. Monika Bobrek

Pranie worków. Fot. B. Kusal

Czterech do brydża. Fot. B. Kusal

Szafranka czerwona Crocothemis erythraea - samiec. Fot. B. Horbatowska

Żaba moczarowa Rana arvalis Fot. RBO

Kuliki wielkie. Fot. B. Horbatowska

Młodociany błotniak stawowy. Fot. B. Horbatowska

Żurawie lecą spać. Fot. B. Horbatowska

Dziki zachód. Fot. Monika Bobrek

Zapraszamy do nas! Są jeszcze wolne miejsca we wrześniu, a za wszelkie zgłoszenia na październik będziemy bardzo wdzięczni!

piątek, 14 sierpnia 2020

Pentady 44 i 45 (4.08-13.08)

Na Bagnie dzieje się na razie jakościowo, a nie ilościowo. Pięciodniówka nr 44 to kontynuacja trendu spadkowego w liczbach chwytanych ptaków i jej wynik to ekstremalnie niskie 182 zaobrączkowane osobniki:

1. Rokitniczka 42

2. Trzcinniczek 36

3. Łozówka 12

4. Dymówka 11

5. Wąsatka i piecuszek po 10.

Wygląda jednak na to, że lokalne populacje ptaków wyprowadziły mniejszą liczbę piskląt. Do niskich wyników mogła się też przyczynić bardzo stabilna, słoneczna pogoda, nie zmuszająca ptaków do intensywnych przemieszczeń.

W pentadzie 45 niewielkie drgnięcie, zaznaczył się przelot trzcinniczka i gajówki. Zaobrączkowaliśmy 253 ptaki:

1. Trzcinniczek 86

2. Rokitniczka 50

3. Trzciniak 18

4. Gajówka 17

5. Wąsatka, dymówka i brzęczka po 9.

Total osiągnął 1364. Gatunkowo bardzo ciekawie. Wysoka woda w trzcinowisku przyciąga chruściele. Schwytaliśmy już w sumie 4 wodniki, a także o wiele rzadszą zielonkę. Drapolówki nieźle łapią, trafił się drugi w historii obozu myszołów. Aczkolwiek pierwsza sowa uszata w tym roku oczekiwała na nas rano w sieci wróblaczej. 12 sierpnia zmrokowy obchód natrafił w drapolówce na lelka, a obok czekał na wyciągnięcie dubelt! Jest niezwykłe, że tak rzadki gatunek pojawia się u nas regularnie w okresie swojego przelotu. Może dostarczy kiedyś cennej wiadomości powrotnej?

Pogoda sprzyja załodze obozu. Woda nieco opadła na ścieżkach obchodowych, gdzie chętnie żerują teraz chruściele i kszyki. Jednak "czeluść" na drugim płocie ciągle wymusza używanie butospodni, a łapie się w tym miejscu najwięcej ptaków. W pełnym słońcu bywa gorąco, ale w cieniu krzaków lub namiotu jest całkiem przyjemnie. Obsada obozu na razie (w sierpniu) zapewniona, ale już od początku września bardzo potrzebujemy chętnych do pomocy!

Fotorelacja z tego okresu: